وقتی بیشتر افراد به دسترسی از طریق بیومتریک فکر می‌کنند، اغلب قفل اثرانگشتی یا تشخیص چهره را به یاد می‌آورند، اما امروزه برای شناسایی و احراز هویت افراد می‌توان از دیگر انواع قفل بیومتریک (Biometric Locks) نیز استفاده کرد.
خواه برای امنیت بیشتر باشد، خواه دسترسی راحت‌تر به محیط داخل و یا ردیابی ورود و خروج‌ها، قفل‌های بیومتریک در عملکردهای گوناگون ارائه می‌شوند.
با این حال، وجود آخرین تکنولوژی‌ها در تولید قفل دیجیتال (الکتریکی)، باعث شده است تا داده‌های بیومتریک به سرعت در حال تکامل باشند؛ با یوکـا همراه باشید.
انواع قفل بیومتریک
مفهوم بیومتریک دلالت بر خصوصیات فیزیکی و گاه رفتاری منحصربه فرد انسان دارد،برای مثال، اثر انگشت هر فرد مختص به خودش است و یا عنبیه چشم هیچ فردی در جهان مشابه فرد دیگری نیست.
امروزه این مفهوم به عنوان فنآوری جدیدِ ساخت قفل هوشمند شناخته می‌شود. انواع قفل بیومتریک به شرح زیر هستند:
قفل اثر انگشتی
تشخیص از طریق اثر انگشت یکی از قدیمی ترین و کارآمدترین روش‌های بیومتریک است، زیرا اثر انگشت از مدت‌ها قبل به عنوان یک روش شناسایی دقیق و اولیه شناخته می‌شد.
روند شناسایی و مطابقت اثر انگشت در پزشکی قانونی و جرائم به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
امروزه، تشخیص اثر انگشت به طور گسترده‌ای از دستگاه‌های تلفن همراه گرفته تا قفل درب منازل و شرکت‌ها جهت کنترل دسترسی با امنیت بالا استفاده می‌شود.
مانند سایر فناوری‌های سنجش بیومتریک، قفل درب اثر انگشتی، اثر انگشت شخص را با داده‌هایی که از قبل در آن ذخیره شده است شناسایی و تأیید می‌کند. شناسایی و احراز هویت توسط سنسورهای تشخیص اثرانگشت بر روی اسکنر روی قفل انجام می‌پذیرد.
نحوه کار قفل اثر انگشتی
این قفل روی فناوری تشخیص اثر انگشت کار می‌کند و الگوی منحصربه فردی از نوک انگشتان فرد را ذخیره می‌کند.
بسیاری از تکنیک‌های مختلف مانند نوری، خازنی ، حرارتی و موارد دیگر برای جمع‌آوری الگوی نوک انگشتان استفاده می‌شود. وقتی اطلاعات هویتی (منظور داده‌های به دست آمده از اثر انگشت) یک فرد با الگو ذخیره شده در حافظه قفل یکی باشد، امکان دسترسی به محیط داخل به او داده می‌شود.
فواید و معایب قفل اثر انگشتی
تشخیص اثر انگشت یک فناوری ارزان و ایمن است که به راحتی قابل تنظیم بوده و پایه‌ترین روش بیومتریک است.
کار با این قفل‌ها آسان بوده و کاربر می‌تواند ورودها و خروج‌ها را به آسانی مدیریت کند. همچنین قابل استفاده در کلیه محیط‌های مسکونی، اداری و تجاری است.
قفل‌های اثرانگشتی در مواردی همانند نوک انگشتان مرطوب یا کثیف، داشتن زخم و بیماری‌های پوستی ضعف عملکردی دارند.
قفل تشخیص چهره
ساختار صورت ما رویکرد اصلی در یادآوری و شناسایی افراد است.
همچنین می‌تواند به عنوان یک فناوری بیومتریک برای قفل‌های هوشمند نیز شناخته شود. به طور کلی هیچ فردی در جهان حتی افراد دوقلو نیز شباهت کامل به یکدیگر ندارند!
بنابراین قابلیت تشخصیص چهره به تنهایی می‌تواند ویژگی عالی برای داشتن برنامه‌های امنیتی و نظارتی باشد. تشخیص چهره که یکی از پرطرفدارترین انواع قفل بیومتریک است عموماً در محیط‌های مسکونی، اداری تجاری و حتی نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نحوه کار تشخیص چهره
کار فنآوری تشخیص چهره ساده است، تنها نیاز به یک دوربین دیجیتال و یک نرم‌افزار تشخیص چهره است.
برای برنامه‌های امنیتی، سخت افزارهای بیشتری مانند امواج نوری مادون قرمز، تنظیم چند دوربین و موارد دیگر احتیاج است. دلیل توسعه این قفل‌ها، برخورداری از راحتی و امنیت بیشتر است.
وسایل مدرن امروزی دو دوربین را در جلو و دیگری در پشت دارند. از این رو، امکان استفاده آسان از تشخیص چهره برای تأیید هویت کاربر آسان می‌شود.
مزایای و معایب قفل تشخیص چهره
فناوری تشخیص چهره به آسانی تنظیم می‌شود و در آن هیچ دستگاه سخت افزاری اضافی که در تلفن‌های همراه دیده می‌شود، مورد نیاز نیست.
زمانی که کاربر چهره خود را نزدیک به دستگاه می‌برد، قفل بعد از شناسایی داده‌های چهره فرد، امکان و یا عدم امکان دسترسی به داخل را صادر می‌کند.
این معنای امنیت و دسترسی راحت به فضای داخلی است. این قفل‌ها همچنین امکاناتی برای ردیابی و شناسایی ورودها و خروج‌ها را در اختیار افراد قرار می‌دهند.
با این حال، افزایش سن باعث ایجاد چین و چروک بر روی پوست می‌شود، یا ممکن است با صدمه به صورت و عمل‌های جراحی، تشخیص اولیه قفل دچار مشکل شود.
قفل تشخیص کف دست
یکی دیگر از انواع قفل بیومتریک که از ویژگی‌های منحصر به فرد انسان استفاده می‌کند، قفل تشخیص از طریق کف دست است.
کف دست هر انسانی به مختص به خودش است، زیرا دارای خطوط و الگوهای منحصربه فرد می‌باشد. درواقع، خطوط روی کف دست از بدو تولد شروع به شکل‌گیری می‌کنند و تا سنین بلوغ به طرح نهایی خود می‌رسند.
خطوط کف دست به قدری شناخته شده است که در قدیم و حتی در دنیای مدرن امروز نیز به عنوان راهی برای فال‌گیری و تعیین سرنوشت فرد استفاده می‌شود.
نحوه کار قفل تشخیص کف دست
کامپیوتر داخل قفل داده‌های اسکن شده از کف دست افراد را ذخیره می‌کند. این قفل‌ها از طریق شکل خطوط، برجستگی‌ها و ارتباط آنها، نوع کف دستان افراد مختلف را از یکدیگر جدا می‌کنند.
زمانی که فردی کف دست خود را در فاصله از جلوی دستگاه قرار می‌دهد، قفل دست او را اسکن کرده و یا داده‌های ذخیره شده‌اش تطبیق می‌دهد. اگر هر دو اطلاعات ورودی و خروجی یکی بود، دسترسی به داخل داده می‌شود.
مزایا و معایب قفل تشخیص کف دست
امنیت و سهولت در استفاده از جمله فواید این قفل هوشمند است، شما تنها کافی است کف دست خود را جلوی قفل بگیرید.
این قفل‌ها قابلیت ذخیره الگوهای کف دستان بسیاری از افراد را دارند، از این رو برای محیط مسکونی، اداری و تجاری بسیار مفید هستند.
اما ایراد اصلی آنها زمانی است که خطوط کف دست فرد دچار آسیب (خراش یا سوختگی) شود، در صورت وجود چنین مشکلی قفل فاقد عملکرد مناسب خواهد بود.
قفل تشخیص گوشی
شکل گوش خارجی (که در اصطلاح بیولوژیکی نیز به آن پینا گفته می‌شود) از خصوصیات بیومتریک فیزیولوژیکی انسان‌ها محسوب می‌شود.
احراز هویت از طریق گوش برای تعیین روش کانال گوش فرد از امواج صوتی استفاده می‌کند.
شکل کانال گوش انسان مانند اثر انگشت یا عنبیه چشم منحصربه فرد است، بنابراین در یکی دیگر از انواع قفل بیومتریک به نام «قفل بدون کلیدِ گوشی» مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نحوه کار قفل تشخیص از طریق گوش
برای شروع به کار احراز هویت از طریق گوش به برخی از دستگاه‌های خارجی نیاز است.
کاربر برای گرفتن امواج صوتی که از کانال گوش منعکس شده است دارای یک هدفون مخصوص می‌باشد که شامل یک میکروفون است.
برای این منظور از امواج صوتی با فرکانس بالا و کم صدا بین ۱۸ کیلو هرتز تا ۴۸ کیلوهرتز استفاده می‌شود. هر فرد از ویژگی‌های مختلف و شکل متفاوت کانال گوش برخوردار است، بنابراین موج بازتاب شده با یکدیگر نیز متفاوت است.
میکروفون این موج منعکس شده را ضبط می‌کند و سیستم شناسایی می‌تواند شخص را با اطلاعات از پیش ذخیره شده تطبیق دهد و اجازه دسترسی به داخل فضا داده شود.
مزایای و معایب قفل گوشی
احراز هویت از طریق گوش برای پیاده‌سازی دقیق و آسان است، زیرا نیازی به توجه به تصویربرداری یا اسکن نیست که آن را برای زندگی پر سرعت امروزی مناسب‌تر می‌کند.
احراز هویت گوش بر خلاف دیگر انواع قفل بیومتریک، در برابر فساد آسیب پذیر نیست ، زیرا شکل کانال گوش در گوش‌ها ایمن می‌ماند.
قفل تشخیص گوشی، نیاز به قرار دادن هدست مخصوص دارد، یعنی شما برای هر بار ورود و خروج باید هدست را داخل گوشی قرار دهید. همچنین شما باید برای تمام اعضای خانواده هدست مخصوص تهیه کنید.
قفل تشخیص عنبیه چشم
تشخیص از طریق عنبیه چشم یکی دیگر از انواع قفل بیومتریک است که باعث می‌شود استفاده از الگوی شکل گرفته شده از عنبیه چشم منجر به بازگشایی درب ورودی شود.
چشمان انسان با عناصر ساختاری مختلف خود امکان شناسایی شخصی را فراهم می‌کند. عنبیه همان بافت الاستیک رنگدانه است که دارای یک دهانه دایره‌ای مشکی در مرکز است.
هر فرد الگو و رنگ عنبیه مختص به خود را دارد. حتی الگوی عنبیه چشم‌های چپ و راست شما نیز متفاوت است. فناوری قفل چشمی حتی از راه دور نیز امکان‌پذیر است، از این رو برای کاربران راحتی بیشتری را فراهم می‌کند.
نحوه کار قفل تشخیص عنبیه چشم
این فناوری از الگوی وریدی قسمت سفید چشم که به اسکلرا معروف است استفاده می‌کند.
فناوری تشخیص الگوی چشم می‌تواند با کمک دوربین دیجیتال (دوربین داخل قفل است) قابل ضبط و ذخیره باشد، زیرا این رگها حتی با چشمان غیر مسلح قابل مشاهده هستند.
این سیستم تصاویر دیجیتالی گرفته شده را برای تولید یک الگوی بیومتریک پردازش می‌کند، که می‌تواند با اطلاعات هویتی یک فرد مطابقت داشته باشد.
بعد از نزدیک آوردن چشم به سمت اسکنر، اگر خصوصیات عنبیه فرد یا داده‌های ذخیره شده در دستگاه یکی باشد، اجازه دسترسی داده می‌شود.
مزایای و معایب قفل تشخیص عنبیه چشم
فناوری تشخیص عنبیه چشم حتی برای شخص دارای عینک، لنز، افزایش سن، قرمزی چشم تغییر نمی‌کند و دارای امنیت بالایی برای فضای داخلی است.
استفاده از این قفل دیجیتالی بسیار ساده است و می‌تواند برای همه اعضای خانواده و یا کلیه کارمندان، الگوهای مختلف را ذخیره کند. این قفل بیشترین سهولت در استفاده را در اختیار افراد قرار می‌دهد.
قفل چشمی برای محیط‌های اداری و مکان‌های نظامی بسیار کاربردی است. تنها عیب این قفل، حفظ فاصله مشخص نسبت به اسکنر است، بنابراین از راه دور دستگاهی کاربردی نیست.
قفل تشخیص صدا
صدا یک ویژگی رفتاری و فیزیولوژیکی است که به ساختار فیزیکی گلو و دهان بستگی دارد.
وابسته بودن به عوامل زیادی، صدا را به یک شناسه مهم بیومتریک تبدیل کرده است که می‌تواند برای قفل‌های هوشمند مورد استفاده قرار گیرد.
تشخیص صدا بلندگو و همچنین گفتار را تشخیص می‌دهد. به رسمیت شناختن تشخیص گفتاری، روشی نوظهور از فنآوری برای تأیید آنچه از سوی فرد بیان می‌شود است.
یک ضبط تصویری از گفتار، مقدار فرکانس، مدت و دامنه مورد نظر را تحت تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد که چاپ صوتی یا طیف‌سنج نام دارد. قفل تشخیص صدا بسیار پرطرفدار و کم هزینه است، اما گاهی ممکن است به دلیل خش‌دار بودن صدا عملکرد نهایی خود را نشان ندهد.
دیگر انواع قفل بیومتریک:
• تشخیص از طریق کف دست (خطوط و الگوهای کف دست هر انسانی متفاوت است)
• تشخیص ترموگرافی (الگوهای گرما ناشی از حرکت خون در زیر پوست را ضبط می‌کند، از آنجا که رگ‌های خونی بسیار منحصر به فرد هستند)
کلام آخر
در بالا انواع قفل بیومتریک را معرفی کردیم، هر کدام از این قفل‌ها دارای فواید و معایب مختص به خود هستند، اما نکته‌ای که باید در نظر بگیرید این است که همه این قفل‌ها در نوع خود بهترین هستند.
تفاوت قفل‌های بیومتریک با یکدیگر بسیار جزئی است، اما آنها می‌توانند بیشترین امنیت و سهولت در استفاده را در اختیار کاربران قرار دهند.
قفل‌های هوشمند دیجیتالی دنیای آینده را ترسیم می‌کنند، به ویژه آنهایی که از قابلیت‌های بی‌نظیر بیومتریک استفاده می‌کنند.
برای خرید بهترین قفل‌های هوشمند بیرومتیک می‌توانید گشتی به بازار بزنید، ولی در پایان یک مدل از قفل‌های برند یوکا را انتخاب خواهید کرد. محصولات این برند شامل قابلیت‌های بیومتریک اعم از تشخیص اثرانگشت، تشخیص چهره، تشخیص کف دست و موارد دیگر هستند.
